1 december...

Het is alweer december! Wat gaat de tijd toch snel. 11 maanden zijn er al voorbij dit jaar, en nog maar 31 dagen te gaan en dan luiden we 2010 alweer in. Een ander bericht over cijfertjes vond ik op nu.nl:

Vrijdag de dertiende
Uitgegeven: 10 november 2009 08:29
Laatst gewijzigd: 10 november 2009 08:28

Misschien hebt u het ook wel: paraskevidekatriafobie. Dan hebt u het eind deze week niet makkelijk. U blijft angstvallig binnen en mijdt ladders, zwarte katten en gebroken spiegels als de pest – op vrijdag de dertiende. Door Onze Taal.
Bijgeloof. Erg prominent lijkt het in Nederland niet aanwezig, maar toch merk je aan van alles dat het ook in onze cultuur verankerd ligt.
En in de taal: denk maar aan ‘met het verkeerde been uit bed stappen’ en aan ‘Afkloppen!’

Uitdrukkingen
Ook aan de komende ongeluksdag kleeft een ongure klank. Alleen al ‘vrijdag de dertiende’ zegt genoeg; het is een magische uitdrukking op zich.
Of je nu gelooft in die ongeluksdag of niet, de dertiende van de maand zal niet gauw ongemerkt voorbijgaan als het een vrijdag is.
Er zijn nog wel meer uitdrukkingen met dertien erin. In ‘dertien in een dozijn’ en in ‘twaalf ambachten, dertien ongelukken’ is goed te zien dat we het getal 13 maar niets vinden: het is één te veel, boven op het ‘mooie’ 12.

Beladen
Dat 13 het ongeluksgetal is, wordt vaak verklaard vanuit het christendom – het was het getal van de twaalf apostelen plus Jezus, waarbij Judas natuurlijk als kwade genius werd aangewezen, als de dertiende ongeluksbrenger.
En op vrijdag de 13e oktober 1307 begon de ondergang van de Orde van de Tempeliers. Vrijdag is bovendien een beladen dag omdat het de sterfdag van Jezus is.

Heksen
Maar ook volgens de Romeinen en de Germanen was er iets aan de hand met het getal 13, net als in kringen van hekserij: een coven telde van oorsprong dertien heksen.
Het getal 13 wordt om al die redenen vaak vermeden: geen rij 13 in een vliegtuig, geen startnummer 13 of zelfs geen 13e verdieping in hotels.
Natuurlijk wordt het getal 13 dan van de weeromstuit soms expres wél gebruikt. Zo verscheen laatst een cd-box met het volledige oeuvre van de Texaanse garageband The Thirteenth Floor Elevators.

Fobie
Gelukkig is er geen kwaal zo raar of er bestaat wel een woord voor. Angst voor vrijdag de dertiende heet paraskevidekatriafobie.
Een Amerikaanse fobietherapeut vormde het op basis van het Griekse woord voor ‘vrijdag’, paraskevi of paraskeuè, en de Griekse woorden deka (tien) en treis/tria (drie), gecombineerd met het bekende fobie, dat ‘angst’ betekent.
En het kan nog gekker. Er bestaat nog een erger getal dan 13, namelijk 666: het getal van het beest, oftewel de duivel. Ben je stervensbenauwd voor het satanische zeshonderdzesenzestig, dan heb je hexakosioihexekontahexafobie.

Woordwaarde
“Laat ieder die inzicht heeft het getal van het beest ontcijferen; er wordt een mens mee aangeduid. Het getal is zeshonderdzesenzestig.” Dat schreef Johannes in het laatste bijbelboek Openbaring (hoofdstuk 13!).
Fanatieke (bij)gelovigen bestrijden dit getal dan ook te vuur en te zwaard. En dat gaat heel ver: via ingenieus gegoochel wordt ‘aangetoond’ dat Deutschland, Hitler en diens woonplaats Berchtesgaden allemaal de ‘woordwaarde’ 666 hebben. (En Vondel, eskimo en koffiemolen ook, pareert de Stichting Skepsis.)

Gekkengetal
Hoe dan ook: voor het vrijdag de dertiende is, mogen we genieten van de elfde van de elfde. 11 is het gekkengetal: één minder dan 12, dus net niet helemaal goed, er is een steekje aan los. Morgen begint de Raad van Elf met de voorbereidingen voor carnaval ¬– op 11 november om elf over elf.

Reageren? Ga naar www.onzetaal.nl.


Grappig toch?